Enstitümüzde Erasmus+ KA107 Programı Kapsamında Kazan Federal Üniversitesinden Konuk Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alfiya Yusupova Seminerler Verdi
Enstitümüze Erasmus+KA107 programı kapsamındaki yurt dışından konuk öğretim üyeleri ziyaretlerinden ikincisi, 09-12 Nisan 2019 tarihleri arasında gerçekleşti. Kazan (İdil Boyu) Federal Üniversitesi Filoloji ve Kültürlerarası İletişim Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Alfiya Yusupova, dört gün boyunca Enstitümüzde seminerler verdi. Konuk öğretim üyesinin temsil ettiği Kazan (İdil Boyu) Federal Üniversitesi, 1804 yılında kurulmuş olup Rusya’nın en eski ve köklü yükseköğretim kuruluşlarından biri olarak tanınmaktadır. 2018 yılında Times Higher Education Dünya Üniversiteler Sıralamasında ilk 601-800’lik dilimde, QS Dünya Üniversiteler Sıralamasındadil bilimi alanında ilk 200’lük dilimde yer almıştır. Kazan Federal Üniversitesi bünyesindeki Filoloji ve Kültürlerarası İletişim Enstitüsünün geçmişi, üniversitenin kuruluş tarihi olan 1804 yılına kadar uzanmaktadır. Rusya Şarkiyatçılık ekolünün önde gelen temsilcilerinden olan Kazan Üniversitesi Türkologları ile Marmara Üniversitesi Türkologları arasındaki akademik irtibat ve işbirliği ilişkileri1990’lı yılların başlarından beri sürdürülmekte olup 2001 yılında iki üniversite arasında karşılıklı anlayış memorandumu imzalanmış, bu memorandum 2018 yılında yenilenmiştir.
Prof. Dr. Alfiya Yusupova, Enstitümüzde verdiği seminerlerde aşağıdaki konuları işledi.
9ve 11 Nisan tarihlerinde gerçekleşen “Kazan Türkoloji Ekolü ve Kazan Federal Üniversitesinde Türkoloji Çalışmaları” konulu seminerlerinde misafirimiz, Kazan Üniversitesinde Türkoloji alanında Mirza Kazım Bey ile başlayan ve İ. Berezin, M. Mahmudov, H. Fren, K. Nasıri, N. Katanov gibi isimlerle devam eden bilimsel araştırma ve akademik öğretim çalışmalarının 19. yüzyıldaki gelişimini anlattı. Sovyet dönemindeki Türkoloji çalışmalarının aşamalarını ve özelliklerini de açıklayan Prof. Dr. A. Yusupova, daha sonra Tatar filolojisi alanındaki gelişmelere odaklanarak 1944’te Tarih ve Filoloji Fakültesinde kurulan Tatar Dili ve Edebiyatı Bölümünün çalışmalarından bahsetti. Bu bölümün günümüzde Kazan Federal Üniversitesi Filoloji ve Kültürlerarası İletişim Enstitüsü bünyesindeki G. Tukay Tataristika ve Türkoloji Yüksek Okulu olarak varlığını sürdürdüğünü ve bünyesinde 6 altbölüm bulunduğunu söyledi. Prof. Dr. A. Yusupova, adı geçen yüksek okulun bilimsel ve pedagojik çalışmalarından bahsederek müfredatın içeriği, eğitim-öğretim sürecinde kullanılan Tatarca basılı ve dijital kaynaklar hakkında geniş bilgi verdi.
10 Nisan’da gerçekleşen “Tatar Dilinin Türk Dilleri Sistemindeki Dili ve Tatarca Sözlükler” konulu seminerde Tatar dilinin Türk dilleri sistemindeki yerini belirleyen özellikleri açıklandı. Prof. Dr. A. Yusupova, Tatarların kullandıkları alfabeler üzerinde durarak alfabe değişimlerinin sebeplerinden de söz etti. Daha sonra 19. yüzyılda hazırlanan Tatarca sözlükler konusu ele alındı. Kazanlı misafirimiz, Rusya’da 19. yüzyılda toplam 140 iki dilli sözlük hazırlanmış olduğu, bunlardan 13’ünün Tatar dili ile ilgili olduğu bilgisini vererek Ruslar arasında Tatarcayı öğrenme ihtiyacının 1) Rusya’nın Doğu memleketleri ile ilişkilerinde Tatarların ve Tatarcanın oynadığı önemli rolden ve 2) Ortodoks Hristiyanlığın misyonerlik çalışmalarından kaynaklandığını belirtti.
12 Nisan tarihinde gerçekleşen “Dünyada Tatarlar” konulu seminerinde Prof. Dr. A. Yusupova Rusya’ya ve dünyaya yayılan Tatar diyaspora topluluklarından söz ederek, bunların coğrafyası, sayısı, kültürel yaşamları konusunda bilgiler verdi.
Kazanlı konuğumuz 10 ve 11 Nisan tarihlerindeki seminerlerinden sonra Tatarca pratik dersleri de verdi; dinleyicilere Tatarca hitap ederek seminer sunumlarının bazı kısımlarını Tatarca anlattı; ayrıca dinleyicilere Tatarca selamlama, tanışma, teşekkür etme, soru sorma, vedalaşma ifadelerini eğlenceli bir şekilde öğretti.
Prof. Dr. A. Yusupova’nın seminerlerine ve Tatarca pratik derslerine katılan öğrenciler ve öğretim üyeleri, Türk dünyasının birçok açıdan dikkat çeken bir topluluğunu teşkil eden Tatarlar hakkında ve Tataristan’da gelişen Kazan Türkoloji ekolü konusunda ilk elden bilgiler öğrenme, ayrıca çağdaş Türk dillerinden biri olan Tatarcayı duyma ve bu dilde pratik yapma fırsatının çok faydalı olduğunu belirttiler. Kazanlı konuk hocamız ise Türk öğrencilere ve öğretim üyelerine Türkiye Türkçesinde seminer vermenin onun için heyecanlı ve öğretici bir deneyim olduğunu, ayrıca Tatarca pratik derslerine duyulan ilginin onu çok mutlu ettiğini dile getirdi. Böylece Kazanlı konuk öğretim üyesi tarafından verilen seminer ve pratik derslerin özellikle dilsel temas açısından önemli olduğunu, Türk dünyasının iki büyük kolunun temsilcileri arasında gerçekleşen bir eğitim-öğretim tecrübesi olması bakımından önem kazandığını vurgulamak gerekir.
Prof. Dr. Alfiya Yusupova’nın seminerlerine Enstitümüzde 2016 yılı baharında düzenlenmiş olan ücretsiz Tatarca dil kursundan mezun olan eski kursiyerlerimiz de katıldı.
11 Nisan’da konuk öğretim üyesi Prof. Dr. A. Yusupova ile Enstitü Müdürümüz Prof. Dr. Okan Yeşilot arasında bir görüşme gerçekleşerek enstitülerimiz arasındaki işbirliği meseleleri ele alındı.
Kazan (İdil Boyu) Federal Üniversitesi Filoloji ve Kültürlerarası İletişim Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Alfiya Yusupova’nın Erasmus+ KA107 programı kapsamında Enstitümüze gerçekleştirdiği faaliyetlerçok başarılı olmuş, üniversitelerimiz arasındaki işbirliği ilişkilerinin geliştirilmesi için büyük bir ivme yaratmıştır.
