Editör: Dr. Öğr. Üyesi Gülcan İNALCIK
|
06.05.2023 6 Mayıs 2023 tarihinde sabah saatlerinde Rus yazar Zahar Prilepin’in otomobili Nijniy Novgorod bölgesinde bombalı bir saldırıya uğradı. Saldırıda Z. Prilepin’in şoförü hayatını kaybederken, yazar ise ağır yaralandı. Yazara yönelik suikast girişiminin sorumluluğu, kendisini “Ukraynalıların ve Kırım Tatarlarının askeri hareketi” olarak tanımlayan “Ateş” örgütü tarafından üstlenildi. Olay üzerine aynı gün Rusya Dışişleri Bakanlığı yazılı bir açıklamada bulundu. Açıklamada Rus kolluk kuvvetleri tarafından saldırının tüm detaylarının araştırıldığı, ancak Rusya İçişleri Bakanlığı ve Rusya Soruşturma Komitesi tarafından elde edilen materyallerden, olayın Batılı destekçiler tarafından desteklenen Kiev rejimi tarafından organize edilen ve gerçekleştirilen bir başka terör eylemi olduğu belirtildi. Açıklamanın devamında “Bugün, istenmeyen gazeteciler, yazarlar ve kamuya mal olmuş kişiler avlanmaktadır. Ağustos 2022’de Kiev rejiminin sabotajcıları Rus gazeteci D.A. Dugina’yı aynı şekilde bir arabayı havaya uçurarak öldürdü ve Mart 2023’te Tsargrad televizyon kanalının kurucusu K.V. Malofeev’i öldürmeye çalıştılar. Askeri muhabir M.Y. Fomin’e (Vladlen Tatarsky) suikast düzenlemek için de el yapımı bir patlayıcı kullanıldı. Bu ve diğer terör eylemlerinin sorumluluğu sadece Ukraynalı yetkililere değil, aynı zamanda Şubat 2014’teki darbeden bu yana Ukrayna’da neo-Nazizme dayalı Rusya karşıtı bir projeyi özenle besleyen başta ABD olmak üzere Batılı hamilerine de aittir. (…) İlgili uluslararası kuruluşların sessizliği kabul edilemez.” denildi. |
|
07.05.2023 Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, bakanlık sitesinde yayımlanan yazılı açıklamasında, Rusya’nın Suriye’nin Arap Birliği’nin çalışmalarına yeniden dâhil olmasını olumlu karşıladığını dile getirdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Moskova yönetiminin Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşüne katkı sağladığı belirtilerek “Moskova, uzun zamandır beklenen ve Suriye’nin Arap ailesine dönüş ivmesinin mantıksal bir sonucu olan bu adımı memnuniyetle karşılamaktadır. Moskova, Arap başkentleriyle kurduğu temaslarda onları sürekli olarak Şam ile ilişkilerini yeniden tesis etmeye çağırmıştır.” denildi. Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşünün Ortadoğu’daki atmosferin iyileşmesine ve Suriye krizinin etkilerinin bir an önce aşılmasına katkıda bulunacağı vurgulandı. |
|
08.05.2023 Mariya Zaharova, Ukrayna’da Zafer Günü’nü iptal eden Zelenskiy’i “hain” olarak nitelendirdi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, 8 Mayıs Pazartesi günü Avrupa Günü’nün Zafer Günü yerine 9 Mayıs’ta kutlanmasını öngören kararnameyi imzalayan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i “Yahuda’nın yeniden vücut bulmuş hali” olarak nitelendirdi. Zaharova, “Bir düşmandan daha kötü olan tek şey bir hain olabilir ki Zelenskiy'nin dönüştüğü şey de budur.” dedi ve Zelenskiy’nin 80 yıl sonra Nazilerin suç ortağı haline geldiğini vurguladı. |
|
09.05.2023 Soçi ile Trabzon arasındaki feribot seferlerinin başlaması Mayıs ayı sonuna kadar ertelendi. Şolt Tur Turizm ajansının sahibi Fatoş Şolt, Trabzon limanı ile Soçi arasındaki güzergâhta ilk feribot seferlerinin başlamasının Mayıs sonuna kadar ertelendiğini, feribot sigortası ile sorunların olduğunu dile getirdi. Sorunu çözmeye çalıştıklarını belirten Şolt, “Türkiye’deki seçimlerin ardından feribot seferlerini başlatmayı planlıyoruz” dedi. |
|
09.05.2023 Rusya’da 9 Mayıs’ta Zafer Günü kutlandı. Rusya’da Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanya’sını yendiği tarih olan 9 Mayıs Zafer Günü olarak kutlandı. 9 Mayıs, eski Sovyetler Birliği ülkeleri de olmak üzere pek çok ülkede kutlandı. Zaferin 78. yıldönümü münasebetiyle Moskova’da Kızıl Meydan’da bir geçit töreni düzenlendi. Törene Bağımsız Devletler Topluluğu üyeleri- Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko, Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan lideri Sadır Japarov, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman, Özbekistan lideri Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdımuhamedov ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da katıldı. Vladimir Putin Kızıl Meydan’da düzenlenen askerî geçit töreninde bir konuşma yaptı. Putin konuşmasında “Bizim için, Rusya için, ne Batı’da ne de Doğu’da dost olmayan, düşman uluslar yoktur” diye vurguladı. Batılı liderlere İkinci Dünya Savaşı’ndan çıkarılan dersleri ve Rus halkının Avrupa’nın Nazi zulmünden kurtulmasındaki rolünü hatırlattı. |
|
10.05.2023 Putin, 15 Mayıs’tan itibaren Gürcistan vatandaşları için vize rejimini kaldırıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Çarşamba günü imzaladığı kararnameye göre, Gürcistan vatandaşları 15 Mayıs’tan itibaren Rusya’yı 90 güne kadar vizesiz ziyaret edebilecek. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazıla açıklamada “Gürcistan vatandaşlarının Rusya Federasyonu’na giriş ve çıkış prosedürlerine ilişkin 15 Mayıs 2023 tarihinde yürürlüğe girecek olan Kararname ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaları yapmak isteriz. Bu tarihten itibaren Gürcistan vatandaşları diplomatik, resmi, özel, ticari, turistik ve insani amaçlarla ve kısa süreli eğitim için her 180 günün 90 gününe kadar vizesiz olarak uluslararası yolcu trafiğine açık sınır kontrol noktalarından Rusya Federasyonu topraklarına giriş yapabileceklerdir. Aynı zamanda, Rusya’daki eğitim kurumlarında 90 günden fazla eğitim görmek, iş faaliyetlerinde bulunmak, Rusya Federasyonu’nda geçici veya kalıcı olarak ikamet etmek isteyen Gürcistan vatandaşlarının Rusya Federasyonu’na vize ile giriş ve çıkış yapmaları zorunludur. Buna ek olarak, yolcu taşıma iznine sahip yolcu gemileriyle Rusya Federasyonu’na seyahat etmeleri ve uluslararası yolcu trafiğine açık deniz ve nehir limanlarından geçmeleri, ayrıca yolcu taşıma iznine sahip ve Rusya Federasyonu Hükümeti’nin ilgili kararnameleriyle belirlenen limanlara uğrayan feribotlarla turizm amacıyla Rusya Federasyonu’na gelmeleri koşuluyla, Gürcistan vatandaşları için 72 saatlik bir süre için Rusya Federasyonu’na vizesiz giriş artık yürürlüktedir.” dendi. Açıklamanın sonunda Vladimir Putin tarafından uçuşların yeniden başlatılması ve Gürcistan vatandaşlarının Rusya’ya yapacakları kısa süreli seyahatler için vizesiz rejim uygulanması yönünde alınan kararların, diplomatik ilişkilerin bulunmamasına rağmen Rus ve Gürcistan vatandaşları arasındaki iletişim ve temasların sürekli olarak kolaylaştırılması yönünde atılan bir adım olduğu belirtildi. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız. Putin’in bu kararının ardından ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Rusya ile doğrudan uçuşların yeniden başlaması durumunda Washington’un Gürcü havayolu şirketlerine yaptırım uygulayabileceğini söyledi. Patel’e göre Gürcü havayolları “ithalat ve ihracat kontrol tedbirlerine tabi uçaklara hizmet vermeleri halinde” yaptırım riskiyle karşı karşıya kalabilir. Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili ise vize rejiminin kaldırılmasını ve Rusya tarafından doğrudan uçuşların başlatılmasını provokasyon olarak nitelendirdi. Bu adımı kabul edilemez buldu. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız. (11.05.2023) |
|
10.05.2023 Moskova’da Rusya, Türkiye, Suriye ve İran dışişleri bakanlarının yer aldığı dörtlü formatta bir görüşme gerçekleşti. Görüşmede, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad resmi olarak ilk defa bir araya geldi. Sergey Lavrov toplantı sırasında bir açılış konuşması gerçekleştirdi. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Suriye Arap Cumhuriyeti Dışişleri ve Yurtdışındaki Vatandaşlardan Sorumlu Bakanı Faysal Mikdad ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 10 Mayıs’ta Moskova’da bir araya geldi. S. Lavrov yaptığı açılış konuşmasının sonunda “Türkiye bizim iyi bir komşumuz ve önemli bir ortağımızdır. Son yıllarda uluslararası ve bölgesel itibarının ne kadar arttığını görebiliyoruz. Bu yıl 100. kuruluş yıldönümünü kutlayan Türkiye Cumhuriyeti ile ikili etkileşimimizi daha da genişletmeye ve güçlendirmeye kararlıyız.” sözlerini dile getirdi. Görüşmede, bakanlar, Suriye-Türkiye devletlerarası ilişkilerinin çeşitli yönleriyle yeniden tesis edilmesi konusunu kapsamlı bir şekilde ele aldılar. Bakanlar, BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı ve Astana formatının resmi açıklamaları doğrultusunda Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğü ile terörizmin her türü ve tezahürüyle mücadele konusundaki kararlılıklarını bir kez daha teyit ettiler. Suriyelilerin gönüllü, güvenli ve onurlu bir şekilde ülkelerine dönmeleri ve çatışma sonrası yeniden yapılanma da dâhil olmak üzere Suriye’ye yönelik uluslararası yardımın arttırılması ihtiyacını vurguladılar. Ayrıca Dışişleri Bakan Yardımcılarını, dört ülkenin savunma ve özel hizmetler bakanlıklarının çalışmalarıyla eşgüdüm halinde Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin ilerletilmesine yönelik bir yol haritası hazırlamakla görevlendirmeyi kararlaştırdılar. Bakanlar görüş alışverişinin olumlu ve yapıcı atmosferine dikkat çekerek önümüzdeki dönemde dörtlü formatta üst düzey temasların ve teknik müzakerelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kaldılar. |
|
10.05.2023 Polonyalı yetkililer Kaliningrad şehrinin ve Kaliningrad bölgesinin adını resmen Królewiec olarak değiştirdi. Polonyalı yetkililer Kaliningrad’ın adını Królewiec olarak değiştirdi. Karar ülkenin Ana Jeodezi Servisi’ne bağlı olarak faaliyet gösteren Polonya Dışındaki Coğrafi Adların Standardizasyonu Komisyonu tarafından alındı. Kararname 9 Mayıs’ta yayımlandı ve aynı gün yürürlüğe girdi. Polonyalılara ayrıca “Kaliningrad Bölgesi” yerine "Krulewiec Bölgesi” demeleri tavsiye edilmektedir. Polonya’nın bu kararını Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov “Bu artık Rus düşmanlığı bile değil, bunlar Polonya'da yaşanan deliliğin eşiğindeki bazı süreçler.” sözleriyle değerlendirdi. |
|
11.05.2023 Kremlin, Erivan ve Bakü’yü tırmanan çatışmalar karşısında itidalli olmaya çağırıyor. Kremlin Basın Sözcüsü Dmitriy Peskov 11 Mayıs’taki basın toplantısında Rusya’nın çatışmanın yeniden tırmandığı bir dönemde Ermenistan ve Azerbaycan’dan itidalli bir yaklaşım beklediğini ve taraflara gerginliğin artmasına yol açabilecek adımlar atmamaları gerektiğini dile getirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın tarihte Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile bir araya gelmesinin planlanmadığını kaydetti. Moskova’nın daha önce imzalanan üçlü belgelere uygun olarak işlevlerini yerine getirmeye devam ettiğini belirtti: “Önceki gün (9 Mayıs) Putin, Zafer Günü kutlamaları vesilesiyle Moskova’da bulunan Paşinyan ile ayrı bir görüşme yaptı. Azerbaycan tarafıyla da temaslar devam ediyor. Rusya üçlü belgelere uygun olarak işlevlerini yerine getirmeyi sürdürüyor.” |
|
11.05.2023 Türkiye’nin ev sahipliğinde, 10-11 Mayıs 2023 tarihlerinde, İstanbul’da Ukrayna, Rusya Federasyonu ve Birleşmiş Milletler arasında ikili ve çok taraflı görüşmeler gerçekleştirildi. Görüşmede tahıl anlaşması ile ilgili konular görüşüldü. Türk Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Taraflar, önümüzdeki dönemde tahıl girişiminin etkin bir şekilde devam etmesini sağlamak amacıyla Türkiye’de düzenlenen teknik düzeyde ve dörtlü formatta çalışmaya devam etme konusunda mutabık kaldılar” denildi. Bakanlık tahıl anlaşmasıyla ilgili geçmiş toplantıları yapıcı olarak nitelendirdi. Türk Savunma Bakanlığı tarafından “Ukrayna limanlarında mahsur kalan ticari gemilerimizin ve mürettebatının ülkemize dönüşünün koordinasyonuna ilişkin olarak, taraflar tahliye faaliyetlerinin planlanması ve uygulanmasına yönelik olumlu yaklaşımlarını ifade etmişlerdir” açıklaması yapıldı. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız. 12 Mayıs tarihinde Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından Sergey Verşinin’in İstanbul'daki dörtlü üst düzey toplantıya katılımı hakkında yazılı bir açıklama yapıldı. (12.05.2023) Yazılı açıklamada, görüşme sırasında 18 Mayıs’ta sona erecek olan Ukrayna gıda maddelerinin ihracatına ilişkin “Karadeniz Girişimi” başta olmak üzere, 22 Temmuz 2022 tarihinde tamamlanan İstanbul “paket” düzenlemelerinin uygulanmasının gözden geçirilmesine odaklanıldı. Ortak Koordinasyon Merkezi’nin çalışmalarındaki mevcut sorunların yanı sıra Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres’in Tolyatti-Odessa amonyak boru hattının önündeki engelin kaldırılmasına yönelik önerileri hakkında ayrıntılı görüş alışverişinde bulunulduğu dile getirildi. Rus tarafından, amonyak ihracatının, her iki İstanbul anlaşmasında öngörüldüğü üzere ve herhangi bir ön koşul olmaksızın, Ukrayna’nın tahıl ihracatıyla eş zamanlı olarak başlayacağı teyit edildi. Buna ilaveten, Rus tarım ürünlerinin dünya pazarlarına arzını engellemeye devam eden beş “sistemik” sorun (banka ödemeleri, nakliye lojistiği ve sigorta, yedek parça tedariki, “dondurulmuş” varlıkların blokajının kaldırılması ve amonyak boru hattı) da dâhil olmak üzere, yerli tarım ihracatının normalleştirilmesine ilişkin Rusya-BM Mutabakat Zaptı’nın uygulanmasında ilerleme kaydedilmediği belirtildi. |
|
12.05.2023 Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından Birleşik Krallık hükümetinin “Storm Shadow” füze sistemini Ukrayna’ya transfer etme kararına ilişkin açıklama 11 Mayıs tarihinde İngiliz Hükümeti, Ukrayna’ya uzun menzilli ve yüksek hassasiyetli saldırılar gerçekleştirme kabiliyetine sahip “Storm Shadow” füze sistemini transfer etme kararını resmen açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada Rusya’nın Londra'nın bu kararı ile Ukrayna’ya daha fazla silah pompalamayı ve özel askeri operasyon bölgesindeki durumun ciddi bir şekilde tırmanmasına yol açmayı amaçlayan son derece düşmanca adım olarak gördüğü ve Kiev rejimine uzun menzilli, yüksek hassasiyetli füze sistemlerinin transferi ile İngiltere’nin Ukrayna’daki çatışmaya eşi benzeri görülmemiş düzeyde müdahil olduğunu açıkça gösterdiği dile getirildi. Açıklamanın devamında Rusya’nın bu tür faaliyetleri etkisiz hale getirmek için tüm tedbirleri alacağı vurgulandı: “Jeopolitiğe oynayan ve kendisini NATO’nun Ukrayna yolundaki gayrı resmi lideri ve Rusya’nın amansız bir rakibi olarak konumlandırmaya çalışan Birleşik Krallık, açıkça her türlü sınırı aşmaya ve çatışmayı yıkım ve insan kayıpları açısından temelde yeni bir seviyeye taşımaya hazırdır. Rus tarafı, İngiliz seyir füzelerinin Ukrayna tarafından kullanılmasından kaynaklanabilecek tehditleri etkisiz hale getirmek için gerekli tüm tedbirleri alma hakkını saklı tutmaktadır.” |
Bu sayfa Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından en son 14.05.2023 22:53:18 tarihinde güncellenmiştir.
