Editör: Dr. Öğr. Üyesi Gülcan İNALCIK
|
29.05.2023 Lavrov: Rusya’nın ihracat durumunda değişiklik yapılmadan tahıl anlaşması işe yaramayacak. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rusya’nın tarımsal ihracatı konusunda işlerin şimdiki gibi devam etmesi halinde Karadeniz Tahıl Girişimi’nin işlemeyeceğini söyledi. Bir basın toplantısında gazetecilere tarımsal ihracatın durumu hakkında konuşan Lavrov, “Eğer her şey olduğu gibi kalırsa, ki görünüşe göre öyle olacak, o zaman (girişimin) artık işlemediğini varsaymak gerekecek” dedi. Bilgi Notu: Rusya, Türkiye, Ukrayna ve BM temsilcileri tarafından 22 Temmuz 2022 tarihinde imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi, Ukrayna’nın tahıl, gıda ve gübre ihracatının Karadeniz üzerinden, aralarında Odessa’nın da bulunduğu üç limandan yapılmasını öngörüyor. İstanbul’daki Ortak Koordinasyon Merkezi gemi trafiğini koordine etmekle görevli. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Eylül ayında Batı’nın Ukrayna’nın tahılının çoğunu Afrika’daki ihtiyaç sahibi ülkeler yerine kendi devletlerine ihraç ettiğine dikkat çekmişti. |
|
29.05.2023 Vladimir Putin, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Kremlin’den yapılan yazılı açıklamaya göre, Vladimir Putin, Recep Tayyip Erdoğan’ı yeniden Cumhurbaşkanı seçilmesinden dolayı içtenlikle kutladı ve Erdoğan’ın Rus-Türk ilişkilerinin yapıcı ve karşılıklı yarar sağlayacak şekilde gelişmesine büyük katkı sağladığını vurguladı. Türk halkının liderlerine verdiği desteğin, çeşitli alanlarda pratik ikili işbirliğinin genişletilmesi için ek perspektifler açtığı kaydedildi. Tebrik için teşekkürlerini ifade eden Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, tüm acil konularda birlikte çalışmaya devam etme isteğini yineledi. Kişisel temasların sürdürülmesi hususunda mutabık kalındı. |
|
31.05.2023 Kremlin, Putin’in Erdoğan ile yakında görüşme niyetinde olduğunu doğruladı. Peskov: Putin ve Erdoğan öngörülebilir gelecekte görüşme niyetlerini teyit ettiler. Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın öngörülebilir gelecekte ikili bir görüşme yapma niyetlerini teyit ettiklerini, ancak bu görüşmenin tam olarak nerede ve ne zaman gerçekleşeceğinin henüz kararlaştırılmadığını söyledi. Peskov gazetecilere yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Nitekim Putin Sayın Erdoğan’ı arayarak seçim zaferi ve yeniden Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilmesi dolayısıyla tebrik ettiğinde, cumhurbaşkanları öngörülebilir bir gelecekte ikili bir görüşme yapma niyetlerini teyit ettiler. İki cumhurbaşkanının programları göz önüne alındığında bu görüşmenin tam olarak nerede ve ne zaman yapılacağı henüz kararlaştırılmadı, ancak böyle bir görüşme için şimdiden hazırlık yaptığımız konusunda bir anlayış var.” |
|
31.05.2023 Reuters: BM, Kiev, Ankara ve Moskova’ya Ukrayna üzerinden amonyak geçişi için hazırlık yapmalarını önerdi. Reuters’in bir kaynağa dayandırdığı haberine göre BM, Ukrayna, Türkiye ve Rusya’yı Rus amonyağının Ukrayna üzerinden transit geçişi için hazırlık çalışmalarına başlamaya davet etti. Haberde, “BM, Kiev, Moskova ve Ankara’yı Rus amonyağının Ukrayna üzerinden transit geçişi için hazırlık çalışmalarına başlamaya davet etti” denildi. |
|
01.06.2023 Rusya güvenilir bir tahıl tedarikçisi olarak yeni pazarlarda yer ediniyor. Rusya Tahıl Birliği analitik departmanı direktörü Elena Tyurina, RİA Novosti’ye yaptığı açıklamada, Rusya’nın geçen yıl uygulanan yaptırımlara rağmen güvenilir bir tahıl tedarikçisi olarak yükümlülüklerini yerine getirmeye devam ettiğini ve yeni pazarlarda da yer edindiğini; Rus buğdayının Avrupa buğdayına göre indirimli işlem görmeyi çoktan bıraktığını söyledi. “25.5 milyon tonluk tahıl ihracatı kotasına göre ihraç edecek yaklaşık 3 milyon ton buğdayımız kaldı. Bu sezon (1 Temmuz 2022’den 30 Haziran 2023’e kadar) 52 milyon tonu buğday olmak üzere yaklaşık 61-61,5 milyon ton tahıl ihraç edebiliriz” diyen Tyurina, bahar döneminde son altı yılın en yüksek sevkiyatının yapıldığına işaret etti. Rusya Federasyonu Mayıs ayında dış pazarlara 4,9 milyon ton, Nisan ayında 5 milyon ve Mart ayında 5,2 milyon ton buğday tedarik etti. Tyurina’ya göre, aktif talep hem düzenli müşterilerden hem de Rus tahılının geçen sezon ihraç edilmediği ülkelerden geliyor. |
|
01.06.2023 NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg İsveç'in ittifaka üyeliğini görüşmek üzere yakında Türkiye’yi ziyaret edecek. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg İsveç’in üyeliğini görüşmek üzere yakında Türkiye’yi ziyaret edeceğini söyledi. Norveç’te NATO dışişleri bakanlarının gayrı resmi toplantısına katılan Genel Sekreter, “İsveç’in ittifaka erken katılımı konusundaki görüşmelere devam etmek üzere yakında Ankara’yı ziyaret edeceğim” dedi. |
|
01.06.2023 İsveç Dışişleri Bakanı NATO’yu “Putin’in zaferi” konusunda uyardı. İsveç Dışişleri Bakanı Billström: İsveç’in NATO üyeliğini geciktirmek “Putin için bir zafer” olur. İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, İsveç’in NATO’ya katılmakta gecikmesinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yaradığını söyledi. RİA Novosti’nin aktardığına göre Bilström, “İttifak üyelerinin İsveç’in ittifaka katılmasına engel teşkil edecek her türlü eylemi Putin için bir zafer olacaktır” dedi. Bilström, Türkiye ve Macaristan’ın İsveç’in NATO’ya katılımını onaylama zamanının geldiğini de sözlerine ekledi. |
|
01.06.2023 Rusya Federasyonu Devlet Duması, Azak Denizi ve Kerç Boğazı konusunda Ukrayna ile varılan anlaşmayı kınadı. Duma milletvekilleri genel kurulda, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasında Azak Denizi ve Kerç Boğazı’nın kullanımında işbirliğine ilişkin anlaşmayı kınayan bir yasayı kabul etti. Rusya ve Ukrayna söz konusu anlaşmayı 2003 yılında Kerç’te imzalamıştı. Donetsk Halk Cumhuriyeti, Zaporijya ve Herson bölgelerinin Rusya’ya katılması sonucunda Azak Denizi kıyıları ve Kerç Boğazı artık sadece Rusya Federasyonu’na ait. Açıklama notunda, Ukrayna’nın bu su alanlarıyla ilgili olarak kıyı devleti statüsünü kaybettiği belirtildi. |
|
01.06.2023 Peskov: Karadeniz Tahıl Girişimi kapsamında Ukrayna üzerinden amonyak geçişi görüşülüyor. Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitry Peskov, Karadeniz tahıl girişimi kapsamında Ukrayna üzerinden amonyak transiti konusunun görüşüldüğünü söyledi. “Bu, Karadeniz girişimi açısından gündemde olan ve hala uygulanmayan, yerine getirilmeyen konulardan biri. Dolayısıyla bu konudaki görüşmeler devam ediyor” diyen Peskov’a, BM’nin Karadeniz Tahıl Girişimi kapsamında Kiev, Moskova ve Ankara’ya Rus amonyağının Ukrayna üzerinden transit geçişine ilişkin ön çalışmalara başlamaları için önerileri olup olmadığı ve Kremlin’in bunlara nasıl yanıt verdiği soruldu. Reuters’in bir kaynağa dayandırdığı haberine göre, BM, Ukrayna, Türkiye ve Rusya’ya Rus amonyağının Ukrayna üzerinden transit geçişi için hazırlık çalışmalarına başlamalarını önerdi. BM aynı zamanda tahıl anlaşmasının daha fazla Ukrayna limanı ve diğer kargo türlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesi için paralel görüşmeler yapılmasını istiyor. Kaynağa göre, Ukrayna ve Türkiye BM’nin önerilerini çoktan kabul ederken Rusya henüz yanıt vermedi. |
|
01.06.2023 Rus kamyon yasağı nedeniyle Polonya’da işçi grevleri öngörülüyor. Hükümetin Rusya ve Belarus’tan gelen kamyonları yasaklama kararı nedeniyle Polonya’da işçilerin greve gitmesi bekleniyor. Bu görüş, 1 Haziran Perşembe günü İzvestia Bilgi Merkezi’nde düzenlenen “Giriş yasağı: Polonya’nın Rus kamyonlarına sınırı kapatma kararı nelere yol açacak?” konulu yuvarlak masa toplantısında Rusya Federasyonu Hükümeti’ne bağlı Finans Üniversitesi Ekonomi Teorisi Bölümü’nde Doçent Vladimir Skalkin tarafından dile getirildi. Uzmana göre bu durumun başlıca “ekonomik mağduru” Avrupa Birliği ve özellikle de Polonya’nın kendisi olacak. Skalkin, Rusya’dan Polonya’ya hammadde, mutfak ekipmanı, buzdolabı, tarım ürünleri ve yaşam için gerekli diğer malların geldiğine dikkat çekti. Skalkin, Polonyalı yetkililerin yasağının etkisinin ülkede iş kaybı olacağını vurguladı. |
|
01.06.2023 Birleşmiş Milletler, Rusya’nın tahıl anlaşması kapsamında gemilerin kaydını kısıtladığını söyledi. BM: Rusya, amonyak ihracatı yeniden başlayana kadar Yujnıy limanında gemi kaydını kısıtlıyor. Rusya, Ortak Koordinasyon Merkezi’ni Ukrayna’nın Yujnıy limanına sefer yapan gemilerin kaydına ilişkin kısıtlayıcı tedbirler konusunda bilgilendirdi. Bu durum BM Genel Sekreteri temsilcisi Stephane Dujarric tarafından 1 Haziran’da duyuruldu. Bu kısıtlamaların Rus amonyak ihracatı yeniden başlayana kadar yürürlükte kalacağı biliniyor. Aynı zamanda, 22 Mayıs’tan bu yana kayıt sayısının üçten ikiye düştüğünü belirtti. Dujarric ayrıca BM’nin tahıl anlaşmasındaki yavaşlamadan endişe duyduğunu vurguladı. Günün erken saatlerinde, anlaşmanın BM koordinatörü sözcüsü İsmini Palla, Karadeniz tahıl girişiminin taraflarının denetimlerin yeniden başlatılması ve yeni gemilerin kayıt altına alınması konularını müzakere ettiklerini söyledi. 29 Mayıs’ta Rusya Dışişleri Bakanı, tahıl anlaşmasıyla ilgili durumun değişmemesi halinde uzatılmasının bir anlam ifade etmeyeceğini söylemişti. Bakan, anlaşma kapsamında Ukrayna limanlarından ihraç edilen 30 milyon ton tahılın yüzde 3’ünden daha azının dünyanın en yoksul ülkelerine gittiğini de sözlerine ekledi. |
|
02.06.2023 Rusya iki ordu ve yeni askeri birlikler kuracak. Rusya Savunma Bakanlığı: Rusya’da bu yıl iki askeri bölge, iki ordu ve yeni oluşumlar kurulacak. Genelkurmay Başkan Yardımcısı Albay General Yevgeny Burdinsky, Savunma Bakanlığı’nın Rusya Askeri Komiserlikleri dergisinin Haziran sayısında yayımlanan bir makalesinde, Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin bu yıl iki ordu, bir kolordu, yeni bir deniz bölgesi, beş tümen, 26 tugay ve iki askeri bölge kuracağını söyledi. Askeri komutan, “2023 yılında, bir birleşik ordu, bir hava ordusu bir kolordu, Azak deniz bölgesi, 5 tümen ve 26 tugayın oluşturulması ile Moskova ve Leningrad askeri bölgelerinin kurulması için organizasyon ve personel düzenlemelerinin zamanında yapılması gerekiyor” dedi. Silahlı Kuvvetlerin güçlendirilmesi, 2023’te güçlerinin arttırılması ve kurumsal tedbirlerin uygulanması gibi iddialı görevlerin dar bir zaman dilimi içinde tamamlanması gerektiğini söyledi. |
|
02.06.2023 Rus Büyükelçiliği: ABD’nin START konusundaki açıklamaları Rusya'yı pozisyonunu değiştirmeye zorlamayacak. Rusya’nın Washington Büyükelçiliği tarafından Telegram üzerinden yapılan açıklamada Rusya’nın, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından önceki gün açıklanan Stratejik Saldırı Silahlarının Azaltılması ve Sınırlandırılmasına İlişkin Tedbirler Anlaşması (START) etrafındaki durumla bağlantılı karşı tedbirler karşısında tutumunu değiştirmeyeceği belirtildi: “ABD tarafından START bağlamında açıklanan karşı tedbirleri not ettik. Ancak bunlar Rusya’nın pozisyonunu hiçbir şekilde etkilemeyecektir. Anlaşmanın yenilenmesi için tek bir yol var ve bu yol meslektaşlarımız tarafından çok iyi biliniyor. Washington’un düşmanca tutumundan ve 'Rusya’yı stratejik bir yenilgiye uğratma' niyetinden vazgeçmesi gerekmektedir.” |
|
03.06.2023 Ukrayna, Rusya’nın katılımı olmadan tahıl anlaşmasına ilişkin “B planını” açıkladı. Ukrayna Tarım Politikası ve Gıda Bakanı Mykola Solskiy, Rusya’nın tahıl anlaşması kapsamında gemilerin kaydını kısıtladığını söyledi. Solskiy’e göre Rusya kısıtlamaları kaldırmak için amonyak gübresi ihracatının yeniden başlamasını şart koşuyor. Bu bağlamda Bakan, Ukrayna’nın Rusya’yı anlaşmanın dışında bırakmayı öngören “B planı” ile ilerleyeceğini de göz ardı etmedi: “Bize ve BM’ye bağlı olan B Planı için hazır olacağız. Bu durum yakın gelecekte de devam ederse hiçbir şey yapmayacağımızı düşünüyorum” diyen Solskiy dün (2 Haziran) Reuters’a verdiği röportajda da bunu ifade etti.
Solskiy “B planının” taşıyıcılara garanti sağlamayı içerdiğini söyledi. Bu amaçla Ukrayna’da 547 milyon dolarlık özel bir fon oluşturulduğunu belirten Solskiy, bu seçeneğin Ukrayna’nın “kaybedecek bir şeyi olmadığı” zaman için geçerli olduğunu, ancak şimdilik tahıl anlaşmasının mevcut haliyle uygulanmasını sağlamaya çalıştıklarını vurguladı. 18 Mayıs’ta tahıl anlaşması iki ay daha uzatıldı. Rusya Dışişleri Bakanlığı bir sonraki uzatma için şu taleplerde bulunuyor: Rus gemilerinin yabancı limanlara girmesine izin verilmesi, kuru yük sigortası şartlarının değiştirilmesi, Rosselkhozbank’ın SWIFT’e bağlanması ve Tolyatti-Odessa amonyak boru hattının faaliyete geçirilmesi. |
Bu sayfa Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından en son 05.06.2023 23:59:42 tarihinde güncellenmiştir.
